Η περαταριά ή μαγόνα στις όχθες του Αχελώου

Η χειροκίνητη ξύλινη σχεδία – πορθμείο η οποία ονομάζονταν «Περαταριά» ή «μαγόνα» στις όχθες του Αχελώου

Το πέρασμα του Αχελώου στις όχθες Κατοχής – Νεοχωρίου και Γουριάς – Πενταλόφου γίνονταν με την περαταριά ή αλλιώς μαγόνα που μετέφερε ανθρώπους, ζώα και υλικά τα παλιά χρόνια.

Η περαταριά το 1938 με κατοίκους της Κατοχής να περνούν στην αντίπερα όχθη του ποταμού Αχελώου.
Photo: Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (ASCSA)

Πριν γίνουν οι γέφυρες που ενώνουν Αιτωλία και Ακαρνανία πάνω από τον ποταμό Αχελώο, στα χωριά Κατοχή – Νεοχώρι και Γουριά – Πεντάλοφο, η διαπόρθμευση του ποταμιού, γινόταν με πλωτά μέσα. Ο πορθμέας, βαρκάρης ή περαταριάρης αναλάμβανε να περάσει τους επιβάτες στην αντίπερα όχθη με τη χειροκίνητη ξύλινη σχεδία – πορθμείο η οποία ονομάζονταν «Περαταριά», πάντοτε με το ανάλογο κόμιστρο της εποχής. Τα εμπορεύματα περνούσαν με μεγαλύτερο μέσο την «Μαγόνα», όπως την έλεγαν κατά παράφραση της λέξης Μαούνα. Το πορθμείο έβγαινε σε πλειοδοτική δημοπρασία, από το Δημόσιο που παραχωρούσε και τις βάρκες.

Η περαταριά στην Κατοχή Μεσολογγίου.
Photo: Αλέξης Κατεφίδης

Σύμφωνα με το εμβληματικό βιβλίο – λεύκωμα του Νίκου Πέτρου, «το πέρασμα του Αχελώου στην Κατοχή γινόταν μέχρι και το 1968 – όταν κατασκευάστηκε η γέφυρα – με τις «περαταριές», απαράλλαχτο επί πολλούς αιώνες. Οι φαρδιές, επίπεδες βάρκες πηγαινοέρχονταν από όχθη σε όχθη με κουπιά και «σταλίκια», μεταφέροντας ανθρώπους, ζώα και πράγματα με όλους τους καιρούς, όταν επέτρεπε η κατεβασιά του ποταμού, και οι πνιγμοί δεν ήταν άγνωστοι. Ένα δεύτερο πέρασμα με περαταριά βρισκόταν λίγο βορειότερα στο χωριό Γουριά, κι αυτό σε χρήση από πολύ παλιά, μια και το αναφέρουν ο Leake, ο Hobhouse και άλλοι περιηγητές.

Η Μαούνα ή Μαγόνα περνάει ακόμη και οχήματα από το Νεοχώρι στην Κατοχή.
Photo: Πολιτιστικά Αρχεία «Διεξόδου»

Τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν τα νερά χαμήλωναν, το πέρασμα γινόταν και από τα «πεζοπόρια», ρηχά σημεία της κοίτης, όπου οι κάτοικοι των χωριών έστρωναν πέτρες ή πατούσαν την άμμο για να κάνουν ομαλό το πέρασμα. Και εκεί όμως τα ατυχήματα ήταν συχνά, γιατί τα περάσματα ήταν στενά και το ποτάμι, απρόβλεπτο, ακόμα και τους θερινούς μήνες».

Μαθητές περνούν με την Μαγόνα στη Γουριά τον Αχελώο για εκπαιδευτική εκδρομή της Τετάρτης Γυμνασίου της «Παλαμαϊκής» του 1949.
Photo: Πολιτιστικά Αρχεία «Διεξόδου»

Η ιδιαίτερη αυτή σύνδεση Αιτωλίας και Ακαρνανίας κράτησε έως το τέλος της δεκαετίας του ’50 όταν κατασκευάστηκαν οι γέφυρες περίπου 200 μέτρων που έλυσαν οριστικά το πρόβλημα επικοινωνίας.

Μαθητές περνούν με την Μαγόνα στη Γουριά τον Αχελώο για εκπαιδευτική εκδρομή της Τετάρτης Γυμνασίου της «Παλαμαϊκής» του 1949.

Photo: Πολιτιστικά Αρχεία «Διεξόδου»

 

ΠΗΓΗ