Ν. Φαρμάκης: «Ενιαίο μέτωπο στη μάχη κατά της ευλογιάς»

 

Με προτάσεις για την ενίσχυση των κτηνοτρόφων και συγκεκριμένα μέτρα για την αναδιάρθρωση και τη βιωσιμότητα της κτηνοτροφίας η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας επιχειρεί να αναχαιτίσει  τις συνέπειες που έχουν εκδηλωθεί στον κλάδο, εξαιτίας της νόσου της ευλογιάς. 

Αυτό καταδείχτηκε σήμερα Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2025, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Περιφερειακού Συμβουλίου, το οποίο εστίασε στην  ανάγκη για ενιαίο σύνολο πολιτικής δύναμης που θα δυναμώσει τη διεκδίκηση για ενδυνάμωση του κλάδου της κτηνοτροφίας.

«Θα σταθούμε στο πλευρό των κτηνοτρόφων μέχρι τέλους. Και στην πρώτη γραμμή κάθε δίκαιης διεκδίκησης μέχρι τέλους» τόνισε ο Περιφερειάρχης Νεκτάριος Φαρμάκης κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση δείχνοντας τις προθέσεις, ενώ νωρίτερα επεσήμανε: «Στην Δυτική Ελλάδα υπάρχουν 1,5 εκατομμύριο αιγοπρόβατα και πολλές μονάδες μεταποίησης γάλακτος και παραγωγής τυριού. 

Δεν μπορεί κανείς να ρισκάρει την εκμηδένιση αυτού του παραγωγικού κλάδου, αυτής της μεγάλης παραγωγικής αλυσίδας. Θυμίζω ότι πριν από ένα χρόνο είχαμε την πανώλη. Και τότε, στην περιοχή μας υπήρξε η μεγαλύτερη κτηνιατρική κινητοποίηση που υπήρξε ποτέ στη χώρα. Τώρα έχουμε την ευλογιά. 

Και επίσης, έχουμε μία τεράστια κινητοποίηση, απέναντι σε ένα ακόμα πιο δύσκολο και ανθεκτικό νόσημα. Η Περιφέρεια έχει μπει στην πρώτη γραμμή της μάχης με κάθε μέσο και κάθε τρόπο».

Ωστόσο, ο κ. Φαρμάκης παρατήρησε ότι είναι απαραίτητη η ενημέρωση, αλλά και η ευθύνη. Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Η νόσος δεν θα νικηθεί, όσο υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι ενημερωμένοι ή δεν έχουν ατομική και κοινωνική συνείδηση και ευθύνη».

Την έκταση του προβλήματος παρουσίασε με αναλυτικά στοιχεία στην εισήγησή του ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Ανδρέας Φίλιας, εξαίροντας τη συμβολή των κτηνιάτρων στην προσπάθεια περιορισμού της νόσου.

Αναφορικά με την εικόνα που υπάρχει έως τώρα,  στη Δυτική Αχαΐα έγιναν συνολικά  1.200 επιτόπιες επισκέψεις  κι ελέγχθηκαν 166.800 ζώα. Έχουν ληφθεί δείγματα για μοριακό έλεγχο από 256 εκτροφές με λήψη δειγμάτων από περίπου 4.500 ζώα. 

Έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι την Δευτέρα 6/10/2025 112 εστίες στις  περιοχές Λακκόπετρα, Άραξος, Μετόχι, Λάππα, Λιμνοχώρι, Σαγαίικα, Βουπράσιο. Επίσης, έχουν επιβεβαιωθεί και 2 εστίες στην Μανωλάδα της Π.Ε Ηλείας (σε συνέχεια των εστιών στο Βουπράσιο). 

Οι εστίες (περίπου 9.000 ζώα) έχουν θανατωθεί όλες με αποστολή προς αποτέφρωση, καθώς η περιοχή είναι δίπλα στην θάλασσα σε οικοσύστημα και το ύψος του υδροφόρου ορίζοντα δεν επιτρέπει ταφή πάνω από 2 μέτρα. Μέσος χρόνος θανάτωσης από την ημερομηνία αποτελέσματος 2,9 ημέρες.

Στην περιοχή Μεσολογγίου έγιναν συνολικά  210 επιτόπιες επισκέψεις με συνολικό αριθμό ζώων που ελέγχθηκαν 25.130. Έχουν ληφθεί δείγματα για μοριακό έλεγχο από τις εκτροφές αυτές με λήψη δειγμάτων από περίπου 1.200 ζώα. 

Στις 1/10/2025 επιβεβαιώθηκε κρούσμα και στο Νεοχώρι Μεσολογγίου σε περιοχή εκτός της ζώνης επιτήρησης και ξεκίνησαν νέοι έλεγχοι σε νέα ζώνη προστασίας (60 εκμεταλλεύσεις). Με βάση τις διαπιστώσεις,  θεωρείται ανησυχητική   η επέκταση του νοσήματος προς την περιοχή του Μεσολογγίου, εν μέσω απαγορεύσεων.

Μέχρι σήμερα οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας έχουν αποζημιώσει κτηνοτρόφους για την πανώλη σε Αιτωλοακαρνανία και Ηλεία και την ευλογιά στην Αιτωλοακαρνανία. 

Έχουν πληρωθεί όλοι οι κτηνοτρόφοι (15 στην Αιτωλοακαρνανία και 7 στην Ηλεία), ενώ έχει ζητηθεί η κατανομή των αποζημιώσεων για 20 κτηνοτρόφους στην Αιτωλοακαρνανία στις 7/8/2025 και 54 κτηνοτρόφους στην Αχαΐα στις 29/9/2025, 57 κτηνοτρόφους στην Αχαΐα στις 3/10/2025 και 12 κτηνοτρόφους στην Αιτωλοακαρνανία στις 6/10/2025 (αναμένεται η κατανομή).

Με βάση τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Φίλιας, συνολικά έχουν θανατωθεί 14.000 ζώα σε 168 μονάδες (0,9% του ζωικού κεφαλαίου). Το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο χώρας είναι σήμερα 3,5% ενώ σε κάποιες Περιφέρειες αγγίζει το 10%.

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει αποστείλει αιτήματα αποζημίωσης για 143 κτηνοτρόφους συνολικού ποσού περίπου 2.000.000 ευρώ, ενώ εκκρεμούν αιτήματα για τους 15 κτηνοτρόφους στους οποίους έγινε θανάτωση των ζώων μετά την 1/10/2025.  ζητήσει από το ΥΠΑΑΤ να γίνει γρήγορα η κατανομή στην Περιφέρεια.

Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τα θανατοθέντα ζώα, η αποζημίωση θεωρείται ικανοποιητική, ωστόσο είναι μακροχρόνια η αναμονή ανασύστασης των κοπαδιών (αντίθετα με την περίπτωση της πανώλης), γεγονός που δημιουργεί μεγάλη απώλεια εισοδήματος για τους κτηνοτρόφους, γι αυτό και ορισμένοι εξετάζουν το ενδεχόμενο να αλλάξουν δραστηριότητα. 

Προκειμένου να διατηρηθεί ισχυρός ο κλάδος της κτηνοτροφίας, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει ζητήσει να υπάρξει άμεσος μηχανισμός προκαταβολής έναντι της αποζημίωσης που θα καταβληθεί μετά την κατανομή και τους απαραίτητους ελέγχους των φακέλων.

Ακόμη, έχει εξαγγελθεί από την κυβέρνηση το μέτρο 5.2 που αποζημιώνει (αυτοτελώς) το σύνολο του τιμολογίου αγοράς των νέων ζώων, χωρίς να συνδέεται με την αποζημίωση της θανάτωσης των ζώων. Η εφαρμογή του μέτρου θεωρείται καθοριστική  για την συνέχιση της ύπαρξης της κτηνοτροφίας της περιοχής.

Εξάλλου, με βάση το σχέδιο έκτακτης ανάγκης οι ζωοτροφές των μονάδων που θανατώθηκαν προβλέπεται να καταστραφούν και να αποζημιωθούν. 

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει προχωρήσει ήδη σε καταγραφή και πρακτικά δέσμευσης, αλλά η καταστροφή τους με καύση ή ταφή είναι δύσκολη λόγω αντικειμενικών δυσκολιών. 

Συγκεκριμένα, αναζητείται μια συνολική λύση που να διασφαλίζει ότι θα ελεγχθεί ο κίνδυνος της μετάδοσης του νοσήματος μέσω αυτών των ζωοτροφών και ταυτόχρονα να αποζημιωθούν οι κτηνοτρόφοι.

Επιπλέον, η Περιφερειακή Αρχή διεκδικεί

• Οι πληγέντες από την ευλογιά μετά την 1/7/2025 να ενταχθούν σε εκ νέου de minimis αποζημίωση για την προμήθεια ζωοτροφών λόγω των μέτρων εγκλεισμού (στην μέγιστη τιμή).
• να υπάρξει ρύθμιση αναστολής των υποχρεώσεων των κτηνοτρόφων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, τον ΕΛΓΑ, την Εφορία και τις Τράπεζες (τουλάχιστον για το χρονικό διάστημα μέχρι την ανασύσταση των εκτροφών).
• Όσοι κτηνοτρόφοι έχουν ενταχθεί σε προγράμματα του Σ.Σ. ΚΑΠ, καθώς και όσοι παίρνουν επιδοτήσεις, να εξαιρεθούν τουλάχιστον για ένα χρόνο από τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από το κείμενο πλαίσιο για αυτές, λόγω ανωτέρας βίας.
• να ληφθεί μέριμνα αποζημίωσης των παραγωγών ζωοτροφών, που, λόγω των μέτρων περιορισμού στις απαγορευμένες ζώνες, έχουν απώλειες εισοδήματος.

Στο μεταξύ, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει ήδη διαμορφώσει συγκεκριμένες προτάσεις ως μέτρα για την αναδιάρθρωση και τη βιωσιμότητα του κλάδου της κτηνοτροφίας. Σε αυτά, μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:

• Η ένταξη υποδομών βιοασφάλειας σε προγράμματα του Στρατηγικού Σχεδίου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική
• Ένταξη των πληγέντων κτηνοτρόφων με προτεραιότητα σε μέτρα του Στρατηγικού Σχεδίου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (π.χ σχέδια βελτίωσης)
• Δημιουργία επιδοτούμενων σεμιναρίων από την ΔΥΠΑ με θέμα την βιοασφάλεια και σχετική αποζημίωση των κτηνοτρόφων με το ανώτατο ποσό των 1.200 ευρώ.
• Επαναλειτουργία κέντρων γενετικής βελτίωσης και αναπαραγωγής γενετικού υλικού για την ανοικοδόμηση της ελληνικής κτηνοτροφίας
• Διασύνδεση όλων των ψηφιακών βάσεων που αφορούν στην κτηνοτροφία (ΟΠΣΚ-ΟΠΕΚΕΠΕ-Κτηνιατρική ψηφιακή βάση για τα υποπροϊόντα-Σύστημα Καταγραφής ΑΡΤΕΜΙΣ του ΕΛΓΟ–ΔΗΜΗΤΡΑ, Μητρώο εμπόρων ζωικών προϊόντων κ.λ.π.) που θα αποκλείει την απάτη και θα διασφαλίζει την χορήγηση των επιδοτήσεων σε αυτούς που παράγουν και όχι στους επιτηδείους.
• Δημιουργία αποτελεσματικού συστήματος ελέγχου διακίνησης των ζώων κατά την εισαγωγή, αλλά και τη μετακίνηση εντός της χώρας
• Πρόσληψη νέων κτηνιάτρων για 12μηνη πρακτική άσκηση μετά τη λήψη του πτυχίου.

Καταλήγοντας ο Αντιπεριφερειάρχης, τόνισε: «Είμαστε σε πόλεμο και στον πόλεμο πρέπει να είμαστε όλοι μαζί για να κρατήσουμε τον πρωτογενή μας τομέα ζωντανό».

Στη συνεδρίαση παρευρέθηκαν και τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι φορέων και κτηνοτρόφων.